De Wetenschappelijke Klimaatraad (WKR) en de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) brengen in 2026 een essaybundel uit over democratie en klimaat.
In dit traject komen twee grote uitdagingen van de huidige tijd samen. Ten eerste het oplossen van het klimaatvraagstuk: hoe klimaatverandering tegen te gaan en met de gevolgen ervan om te gaan? Ten tweede het bevorderen van de veerkracht van onze democratische rechtsstaat: hoe de democratische rechtsstaat met behoud van kernwaarden aan te passen aan de huidige tijd?
Krachten in de klimaatdiscussie
Bij de aanpak van het klimaatvraagstuk komen allerlei krachten vrij die de democratische rechtsstaat onder druk kunnen zetten. Zo zet de verspreiding van desinformatie op sociale mediaplatforms waarheidsvinding onder druk, bemoeilijkt de polarisatie van het politieke debat de vorming van consensus en compromis en ondermijnt de radicalisering van politici en burgers de organisatie van macht en tegenmacht.
Democratische ontwikkelingen en klimaatvraagstuk
Om de veerkracht van democratieën te versterken kijken politici en wetenschappers naar democratische, rechtsstatelijke en bestuurlijke innovaties. Denk aan nieuwe vormen van representatie, participatie en deliberatie van burgers, zoals het Nationaal Burgerberaad Klimaat. Denk aan een groter beroep op het recht en de juridificering van klimaatbeleid, zoals klimaatrechtszaken en vertegenwoordigers zie zich inzetten voor de rechten voor de natuur of toekomstige generaties. In hoeverre beïnvloeden dergelijke ontwikkelingen het oplossen van het klimaatvraagstuk en het versterken van de veerkracht van democratieën?
Uitwisseling van inzichten
Op zoek naar antwoorden op bovenstaande vragen benaderen de ROB en WKR toonaangevende wetenschappers uit verschillende wetenschappelijke disciplines om in een essay hierop hun licht te laten schijnen, gevolgd door een kennisbijeenkomst voor beleidsmakers met de auteurs van de bundel. Daarnaast organiseren de adviesraden dit najaar - samen met de Jonge Klimaatbeweging -ook een essaywedstrijd voor jonge denkers, die een bijdrage willen leveren aan de bundel. Deze wedstrijd wordt afgetrapt met een schrijfworkshop en debatbijeenkomst.